เมื่อวันที่ 14 มิถุนายน 2553 แผนงานวิจัยและพัฒนาการกระจายอำนาจด้านสุขภาพ สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) ได้จัดเวทีระดมความคิดเห็นเพื่อหารูปแบบการกระจายอำนาจระดับจังหวัดขึ้น โดยมีผู้เข้าร่วมประชุมประกอบด้วย นักวิชาการ นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัด  ผู้อำนวยการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติเขตต่างๆ นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด นายกเทศมนตรี นายกองค์การบริหารส่วนตำบล จากจังหวัดกำแพงเพชร นครสวรรค์ น่าน อำนาจเจริญ หนองบัวลำภู อุบลราชธานี และสงขลา โดยมี นพ.สมศักดิ์  ชุณหรัศมิ์ เป็นประธาน

          ผศ.ดร.จรวยพร  ศรีศศลักษณ์ ผู้จัดการงานวิจัย สวรส. กล่าวว่า ช่วงที่ผ่านมาการกระจายอำนาจด้านสุขภาพยังไม่คืบหน้าเท่าที่ควร มีเพียงรูปแบบการถ่ายโอนสถานีอนามัย (สอ.) ไปยังองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) และโรงพยาบาลออกนอกระบบ ซึ่งผลการประเมินการถ่ายโอน สอ. 28 แห่ง พบว่า คุณภาพบริการไม่แตกต่างจากเดิม ผู้บริหาร อปท. พร้อมรับการถ่ายโอน แต่บางแห่งยังขาดความรู้ในการจัดการ นอกจากนั้นยังมีการเคลื่อนไหวของสมาคม อบจ. ที่มีแนวคิดให้ สสจ. สปสช. และ อบจ. ร่วมมือกันดำเนินภารกิจด้านสุขภาพของจังหวัด ซึ่งความเคลื่อนไหวดังกล่าวน่าจะมีส่วนช่วยสนับสนุนความก้าวหน้าในการกระจาย อำนาจด้านสุขภาพ ดังนั้นการวิจัยเชิงปฏิบัติครั้งนี้ จึงเป็นการหารูปแบบการกระจายอำนาจด้านสุขภาพระดับจังหวัด โดยจะดำเนิน การในพื้นที่นำร่อง 3-5 จังหวัดที่มีความพร้อม เพื่อชี้ให้เห็นรูปแบบการกระจายอำนาจที่ชัดเจนมากขึ้นและส่งผลให้ประชาชนได้ รับประโยชน์อย่างแท้จริง โดยประเด็นในการทำวิจัยเชิงปฏิบัติการประกอบด้วย มุมมองและความเป็นได้ในการทำวิจัยเชิงปฏิบัติการร่วมกัน เป้าหมายของการกระจายอำนาจระดับจังหวัด รูปแบบการกระจายอำนาจระดับจังหวัดที่เหมาะสม คำถามวิจัยสำคัญในการศึกษา ฯลฯ

          นพ.พงษ์พิสุทธิ์  จงอุดมสุข ผู้อำนวยการ สวรส. กล่าวว่า การกระจายอำนาจด้านสุขภาพเป็นเรื่องที่ต้องช่วยกันขับเคลื่อนต่ออย่างแน่นอน หากแต่ยังไม่รู้ว่าจะเป็นไปในรูปแบบใด ซึ่งในความไม่รู้นี้ก็เป็นข้อดีที่ทำให้ไม่มีกรอบในการคิด ดังนั้นการทำงานทางด้านวิชาการที่ตั้งต้นจากการปฏิบัติการจริงในพื้นที่ แล้วเสนอให้เห็นรูปแบบที่เกิดประโยชน์กับประชาชนสูงสุด เป็นสิ่งที่ สวรส. จะร่วมสนับสนุนให้เกิดขึ้น เพื่อรองรับกรอบการปฏิบัติงานเรื่องการกระจายอำนาจด้านสุขภาพในอนาคต โดยจังหวัดที่เป็นพื้นที่นำร่องจะเลือกจากจังหวัดที่มีความเคลื่อนไหวใน เรื่องทิศทางการกระจายอำนาจที่หลากหลาย เพื่อสะท้อนให้เห็นถึงรูปแบบที่สามารถปฏิบัติได้จริงที่แตกต่างกัน

          ด้าน นพ.สมศักดิ์  ชุณหรัศมิ์ เลขาธิการมูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ (มสช.) กล่าว ถึงการให้ท้องถิ่นเข้ามามีบทบาทด้านสุขภาพ โดยใช้กลไกในการบริหารจัดการด้านการเงิน เพื่อกำหนดทิศทางการดำเนินงานของหน่วยบริการสุขภาพของประชาชนในท้องถิ่น ซึ่งการวิจัยเชิงปฏิบัติการดังกล่าวควรมีคำถามวิจัยสำคัญ คือ รูปแบบการกระจายอำนาจของแต่ละพื้นที่เป็นอย่างไร ประชาชนจะได้ประโยชน์อะไร วิธีการจัดการทางการเงิน รวมถึงบทบาทหน้าที่และวิธีทำงานของผู้ที่เกี่ยวข้องควรเป็นอย่างไร ซึ่งการวิจัยครั้งนี้จะเป็นการวิจัยอย่างมีส่วนร่วม สามารถเรียนรู้และปรับเปลี่ยนไปด้วยกันได้ โดยมีทีมส่วนกลางเข้าไปร่วมสนับสนุนและแลกเปลี่ยน รวมทั้งการทำแผนจะต้องมีการวิเคราะห์ด้วยว่า รูปแบบของแต่ละพื้นที่ ควรจะมีการปรับปรุงระบบสนับสนุน โดยเฉพาะงบประมาณหรือไม่อย่างไร เช่น กรณีพื้นที่ห่างไกล ท้องถิ่นจะมีงบประมาณจำกัด ควรมีกติกาการจัดสรรงบประมาณแตกต่างไปหรือไม่ ทั้งนี้หากความรู้ที่ได้มามีข้อเสนอที่ชัดเจน จะนำไปสู่การแก้กฎ ระเบียบต่างๆ ได้อย่างแน่นอน เพราะการวิจัยและการสร้างความรู้ เป็นส่วนสำคัญในการสร้างการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้น
      
          อย่างไรก็ตามยังมีความคิดที่หลากหลายและแนวทางปฏิบัติที่แตกต่างในแต่ละ พื้นที่ สวรส. จะเร่งค้นหาแนวทางที่เหมาะสม เพื่อให้ทุกฝ่ายสามารถดำเนินการให้บรรลุเป้าหมาย ภายใต้บทบาท หน้าที่ที่เหมาะสม เพื่อให้การดำเนินงานเรื่องการกระจายอำนาจด้านสุขภาพเกิดประโยชน์สูงสุดแก่ ประชาชนต่อไป