ประเทศไทยในฐานะเจ้าภาพการประชุมวิชาการนานาชาติ ภายใต้การร่วมจัดประชุมของ 4 หน่วยงานหลัก สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) มูลนิธิส่งเสริมการวิจัยในคนในประเทศไทย มหาวิทยาลัยมหิดล และสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) เปิดการประชุม FERCAP International Conference ครั้งที่ 25 ภายใต้หัวข้อ “Ethics and Quality by Design: Challenges and Opportunities in Research and Health Practice” โดยได้รับเกียรติจาก นพ.โสภณ เอี่ยมศิริถาวร รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข เป็นประธานในพิธีเปิด และกล่าวต้อนรับผู้เข้าร่วมประชุมจากนานาประเทศ ร่วมด้วย นพ.วิชัย โชควิวัฒน SIDCER Consultant, Kenji Hirayama FERCAP Chair, ศ.เกียรติคุณ ดร.พญ.จันทรา เหล่าถาวร SIDCER FERCAP Convener และปาฐกถาหัวข้อ Establishing a collaborative network in quality health system research โดย นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข ทั้งนี้การประชุมวิชาการ FERCAP นับเป็นเวทีสำคัญระดับนานาชาติในการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ องค์ความรู้ และทบทวนแนวปฏิบัติสากลที่เกี่ยวข้องกับจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ของเครือข่ายบุคลากรและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งในและต่างประเทศของภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิกที่เป็นสมาชิกของ Forum for Ethical Review Committees in the Asian and Western Pacific Region (FERCAP) อาทิ ฟิลิปปินส์ อินเดีย ไต้หวัน มาเลเซีย ญี่ปุ่น เนปาล อินโดนีเซีย พม่า ศรีลังกา เกาหลีใต้ จีน เคนยา เอธิโอเปีย นอร์เวย์ สหรัฐอเมริกา ฯลฯ โดยมีผู้เข้าร่วมประชุมประกอบด้วยผู้เชี่ยวชาญที่เกี่ยวข้องกับการวิจัยในมนุษย์จากหลากหลายสาขา ทั้งด้านวิทยาศาสตร์การแพทย์ มนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และพฤติกรรมศาสตร์ จากผู้แทนประเทศในภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิกตะวันตก รวมทั้งองค์กรสถาบันที่ทำวิจัยและพัฒนาเภสัชภัณฑ์และผู้เชี่ยวชาญ และผู้แทนจากองค์กรในต่างประเทศ เช่น องค์การอนามัยโลกจากกรุงเจนีวา องค์การอาหารและยาจากประเทศสหรัฐอเมริกา ประเทศในยุโรป ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์ เป็นต้น กว่า 500 คน ทั้งนี้การประชุมดังกล่าวจัดขึ้นระหว่างวันที่ 23-26 พ.ย. 2568 ณ โรงแรมอิสติน พญาไท กทม.
นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข กล่าวปาฐกถาช่วงหนึ่งว่า การวิจัยทางคลินิกจำนวนมากเป็นการศึกษาวิจัยที่จำเป็นต้องมีเครือข่ายความร่วมมือทั้งภาครัฐและเอกชน เพื่อให้การพัฒนาการวิจัยทางคลินิกเป็นไปอย่างมีคุณภาพ เช่นเดียวกับการพัฒนาจนเกิดเป็น ICH GCP Guidelines ในปี 2539 โดยกลไกหนึ่งของประเทศไทย มีการริเริ่มจากการสนับสนุนของสมาคมผู้วิจัยและผลิตเภสัชภัณฑ์ที่สนับสนุนให้มีคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยร่วม เพื่อดูแลการวิจัยทางคลินิกแบบหลายศูนย์ และต่อมาสภาวิจัยแห่งชาติได้เข้ามาเป็นผู้สนับสนุนคณะกรรมการชุดนี้ โดยเปลี่ยนชื่อเป็นคณะกรรมการกลางพิจารณาจริยธรรมการวิจัยในคน (Central Research Ethics Committee: CREC) และจัดตั้งมูลนิธิส่งเสริมการศึกษาวิจัยในคนในประเทศไทย (Foundation for Human Research Promotion in Thailand: HRPT) ขึ้นมาเป็นผู้บริหาร รวมทั้งมีการจัดตั้งคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ภายใต้สถาบันและภาคีต่างๆ ทั่วประเทศ ซึ่ง สวรส. เป็นส่วนหนึ่งของกลไกดังกล่าว และร่วมขับเคลื่อนการสร้างมาตรฐานจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์มาโดยตลอด ไม่ว่าจะเป็นการพัฒนา Guidelines สำหรับการวิจัยทางสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ของประเทศไทย การสนับสนุนการฝึกอบรม Laypersons ในคณะกรรมการจริยธรรม การฝึกอบรม Research Monitors เพื่อกำกับดูแลให้การวิจัยมีคุณภาพ ปลอดภัย และเป็นไปตามมาตรฐานสากล เป็นต้น
“สวรส. ให้ความสำคัญกับเรื่องจริยธรรมการวิจัย โดยได้มีการจัดตั้งสำนักพัฒนาการคุ้มครองการวิจัยในมนุษย์ เพื่อดูแลมาตรฐานด้านจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ของประเทศไทยและโครงการวิจัยจากต่างประเทศที่เข้ามาทำการวิจัยในประเทศไทย นอกจากนั้นยังมีการแปลและเผยแพร่เอกสารด้านจริยธรรมการวิจัย เพื่อให้ผู้ปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้องสามารถเข้าถึง Guidelines ต่างๆ ได้ดีมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะในช่วงการระบาดของโรคโควิด 19 สำนักพัฒนาการคุ้มครองการวิจัยในมนุษย์ ได้ทำหน้าที่ทบทวนการวิจัยอย่างเร่งด่วนให้แก่โครงการวิจัยที่เกี่ยวข้องกับโรคโควิด 19 หลายโครงการ ทำให้งานวิจัยสามารถมีข้อเสนอแนะต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องให้ปรับปรุงมาตรการต่างๆ ได้อย่างทันท่วงที ประเทศไทยจึงได้รับการชื่นชมว่า สามารถควบคุมการระบาดของโรคโควิด 19 ได้ดี ซึ่งส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากการวิจัยอย่างมีจริยธรรมและสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ทันการณ์” นพ.ศุภกิจ กล่าว
ทั้งนี้ในการประชุม FERCAP ตลอดทั้ง 3 วัน จะมีการแบ่งห้องย่อยวิชาการเพื่อการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของผู้ทรงวุฒิ ผู้เชี่ยวชาญ นักวิจัย นักวิชาการในมิติต่างๆ ทั้งด้านวิชาการ โดยจะมีการนำเสนอแนวปฏิบัติและมาตรฐานสากลด้านจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ การนำเสนอองค์ความรู้ใหม่ๆ การพัฒนาทักษะของคณะกรรมการจริยธรรม นักวิจัย และผู้เกี่ยวข้องให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงใหม่ๆ ด้านจริยธรรม การสนับสนุนการดำเนินงานของ SIDCER-FERCAP Recognition ซึ่งเป็นระบบรับรองคุณภาพคณะกรรมการจริยธรรม การเสริมสร้างความเข้าใจในเกณฑ์การประเมิน และแนวทางในการปรับปรุงมาตรฐานการทำงานของคณะกรรมการจริยธรรม ด้านเครือข่ายความร่วมมือ เป็นเวทีสร้างเครือข่ายความร่วมมือระดับภูมิภาคและนานาชาติ ระหว่างคณะกรรมการจริยธรรม หน่วยงานกำกับดูแล และนักวิจัย เปิดโอกาสในการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ และปรึกษาหารือแนวทางแก้ไข เสริมสร้างการทำงานร่วมกันระหว่างประเทศ ด้านนโยบาย ร่วมกำหนดทิศทางการพัฒนาระบบวิจัยและการคุ้มครองผู้เข้าร่วมการวิจัยให้สอดคล้องกับมาตรฐานสากล ตลอดจนเป็นเวทีในการสร้างแรงขับเคลื่อนให้เกิดการพัฒนาทั้งในระดับสถาบัน ประเทศ และภูมิภาค
Twitter