สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.)

สวรส. ศึกษาบทเรียนและการเรียนรู้ของ องค์กร ส. หวังเติมเต็มการพัฒนาระบบสุขภาพ

          เมื่อวันที่ 27 เมษายน 2554 สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) ได้จัดเวทีนำเสนอบทเรียนและข้อเสนอบทบาทองค์กรอิสระในการอภิบาลระบบสุขภาพไทย โดย รศ.ดร.เอก ตั้งทรัพย์วัฒนา และรศ.วันชัย มีชาติ คณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นำเสนอข้อมูลการวิจัยให้กับผู้บริหาร 6 ส. คือ สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ (สพฉ.) สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.) สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (สรพ.) และ สวรส. ซึ่งงานวิจัยดังกล่าวผู้บริหารทั้ง 6 ส.ให้ความสำคัญ ร่วมรับฟังและให้ข้อมูล เพื่อการวิเคราะห์ข้อมูลที่ถูกต้องและเป็นประโยชน์ในการสร้างกระบวนการเรียนรู้จากพัฒนาการขององค์กร ตลอดจนการขับเคลื่อนการพัฒนาองค์กรที่เกื้อหนุนกับการทำงานของกระทรวงสาธารณสุข ซึ่งเป็นหน่วยงานหลักในการพัฒนาระบบสุขภาพของประเทศ

          ข้อมูลจากงานวิจัยชี้ให้เห็นจุดเด่นในการทำงานของแต่ละองค์กร ส. ว่า ถึงแม้องค์กร ส. จะเป็นองค์กรอิสระ แต่ก็ยังมีการทำงานที่ประสานเชื่อมโยงกับกระทรวงสาธารณสุข รวมถึงองค์กร ส. ด้วยกันเอง และภาคีเครือข่ายด้านสุขภาพต่างๆ โดยเน้นกระบวนการมีส่วนร่วมจากทุกภาคส่วน และการทำงานที่มีฐานความรู้เป็นหลักยึดสำคัญในการขับเคลื่อนแต่ละเรื่อง นอกจากนั้นทั้ง 6 ส. ยังมีเป้าหมายในการทำงานที่แตกต่างกันแต่สนับสนุนซึ่งกันและกัน เช่น สวรส. เน้นจัดการความรู้ที่สนับสนุนให้เกิดการพัฒนาระบบสุขภาพที่เป็นธรรมและยั่งยืน สปสช. มุ่งพัฒนาให้ประชาชนเข้าถึงระบบหลักประกันสุขภาพและได้รับการบริการที่มีคุณภาพ สสส. ส่งเสริม สนับสนุน และพัฒนากระบวนการสร้างเสริมสุขภาพ เพื่อนำไปสู่การมีสุขภาวะที่ยั่งยืนของประชาชน สพฉ. บริหารจัดการให้เกิดระบบการแพทย์ฉุกเฉินที่มีคุณภาพและได้มาตรฐานสากล สช. เชื่อมประสานกับหน่วยงานต่างๆ ในระบบสุขภาวะของสังคม เพื่อผลักดันให้เกิดนโยบายที่เกิดผลดีต่อสุขภาพ สรพ. พัฒนาระบบการรับรองคุณภาพสถานพยาบาลทุกแห่ง เพื่อยกระดับคุณภาพและมาตรฐานการให้บริการของสถานพยาบาลทุกแห่งทั่วประเทศ

          นักวิจัยได้มีข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการสร้างและการรักษาวัฒนธรรมขององค์กร ส. เช่น ควรมีแนวทางสรรหาผู้บริหารที่มีค่านิยมสอดคล้องกับค่านิยมขององค์กรและมีความรู้ความสามารถ เพื่อสืบทอดวัฒนธรรมขององค์กร การให้ผู้บริหารเป็นตัวแบบของผู้ปฏิบัติงานในการสร้างวัฒนธรรมองค์กร แนวทางที่สำคัญที่องค์กรส่วนใหญ่ใช้ในการสร้างวัฒนธรรมได้แก่การทำตัวเป็นตัวอย่างของผู้บริหาร ทั้งนี้เพราะผู้ปฏิบัติงานจะประพฤติปฏิบัติตัวตามแบบอย่างของผู้บริหาร การสรรหาพนักงานขององค์กร ส. นอกจากนี้แนวทางในการสร้างวัฒนธรรมองค์การสามารถดำเนินการได้โดยการสรรหาพนักงานที่มีค่านิยม ความเชื่อ ตลอดจนอุดมการณ์ในการทำงานเช่นเดียวกับองค์กร ดังนั้นองค์กร ส. ควรให้ความสำคัญกับการสรรหาพนักงาน โดยมุ่งเน้นการสรรหาคัดเลือกโดยพิจารณาจากค่านิยมและทัศนคติในการทำงานเช่นเดียวกับองค์กร มิใช่มุ่งเน้นเฉพาะผู้ที่มีความรู้ความสามารถเท่านั้นอย่างไรก็ตาม แม้แต่ละองค์กรจะมีพัฒนาการไปในทิศทางที่ดีและมีการทำงานที่ส่งผลให้เกิดการพัฒนาระบบสุขภาพแล้วก็ตาม ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงที่ไม่หยุดนิ่งของบริบทในสังคมและบริบทของระบบสุขภาพ องค์กร ส. ภาคีสุขภาพ ตลอดจนกระทรวงสาธารณสุข จึงจำเป็นต้องมีการปรับตัวอยู่เสมอ รวมทั้งควรมีการทำงานที่ประสานเชื่อมโยงกัน เพื่อให้เกิดการทำงานที่สนับสนุนกันและนำไปสู่การพัฒนาระบบสุขภาพที่ส่งผลให้เกิดสังคมสุขภาวะในที่สุด