จากกรณีข่าวที่มีคนได้รับบาดเจ็บและเสียชีวิตจากการไปออกกำลังกาย ตามสถานออกกำลังกายต่างๆ ที่เปิดบริการ หรือแม้กระทั่งเมื่อไม่นานมานี้ มีข่าวนักกีฬาฟุตบอลต่างชาติวิ่งร่วมเกมในสนามแล้วเกิดอาการหัวใจวายเฉียบพลันในสนามแข่งขัน ทั้งที่ร่างกายแข็งแรง "ฟิต" จนเป็นนักกีฬาอาชีพ  กลายเป็นข้อกังขาว่า "การออกกำลังกาย สำคัญกับร่างกายเราจริงหรือไม่" เป็นตัวช่วยให้เราสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อร่างกาย หรือเป็นภัยทำให้เราบาดเจ็บ และเจ็บป่วยแทนที่จะแข็งแรง

นายแพทย์นพพร กลิ่นชื่น รองอธิบดีกรมควบคุมโรค เปิดเผยกับ "ไทยรัฐออนไลน์" ว่า ในกรณีที่ออกกำลังกายสม่ำเสมอแล้วเสียชีวิต สันนิษฐานว่า อาจมีโรคหัวใจหรือว่าความดันแอบแฝงอยู่ โดยปกติการออกกำลังกายจะมีคำเตือนเสมอ ถ้าใครก็ตามที่สงสัยว่า มีคนป่วยเป็นโรคหัวใจในครอบครัว เคยเจ็บหน้าอก จำเป็นต้องตรวจร่างกายก่อน อย่าหักโหมในการออกกำลังกาย

แล้วข้อสงสัยที่ว่าเรายังต้องออกกำลังกายอยู่ไหม จำเป็นแค่ไหน?....

ดร.วิรัตน์ สนธิ์จันทร์ คณะวิทยาศาสตร์การกีฬา มหาวิทยาลัยบูรพา กล่าวว่า ความสำคัญของการออกกำลังกายยังมีความสำคัญอยู่ แม้ว่าคนที่เป็นโรคอยู่ก็ดีสามารถออกกำลังกายได้ แต่อาจจะมีข้อจำกัดที่แตกต่างจากคนทั่วไป แต่ในกรณีที่ไม่รู้ ข้อจำกัด ศักยภาพร่างกายตัวเองสามารถออกกำลังกายได้มากน้อยขนาดไหน อาจเป็นอันตรายได้เช่นกัน

เขาว่ากันว่า มนุษย์เราต้องออกกำลังกายอย่างน้อยอาทิตย์ละ 3 วัน

ดร.วิรัตน์ กล่าวว่า จากผลการวิจัยที่ผ่านมา ที่สามารถยืนยันว่า การออกกำลังกายอย่างน้อย 3 วันต่อสัปดาห์จะส่งผลดีกว่าร่างกายของคนที่ไม่ออกกำลังกาย การออกกำลังกายยังจำเป็นต่อร่างกายของคนทั่วไปทุกคน แต่ว่าโดยปกติ ในต่างประเทศจะมีการ Medical check up ก่อน ต้องตรวจร่างกายโดยแพทย์ก่อนว่า มีภาวะของโรคอะไรหรือไม่ อาจทำให้การออกกำลังกายต้องมีขีดจำกัดอะไรหรือไม่ แต่ถึงแม้จะเป็นโรคไม่ได้หมายความว่า จะออกกำลังกายไม่ได้

นอกจากนี้ นายแพทย์นพพร กลิ่นชื่น กล่าวถึงความสำคัญของการออกกำลังกายว่า การออกกำลังกายยังมีความจำเป็น การออกกำลังกายเป็นการทำให้หัวใจของเราได้ "ซ้อม" ที่จะเต้นเร็วขึ้น คนเราปกติหัวใจจะเต้น 60-70 ครั้งต่อนาที จึงต้องฝึกหัวใจให้เต้นถึงประมาณ 120 ครั้ง

โดยทั่วไปสำหรับการออกกำลังกาย มีผลประโยชน์ที่ต้องการอยู่ 2 ด้าน ด้านของหัวใจและปอด ทำให้หัวใจและปอดแข็งแรงโดยตรง เพราะคนที่ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เส้นเลือดจะอ่อนตัว จะทำให้ความดันเลือดไม่สูง เราจะปรับสู่ความแข็งแรง

เริ่มต้นออกกำลังกายง่ายๆ ด้วยตัวเอง...

สำหรับคำแนะนำสำหรับประชาชนทั่วไป สิ่งที่ควรทำทุกวันขณะนี้ ควรเดินให้ได้วันละ 10,000 ก้าว หลังจากนั้นค่อยๆ ขยับมาออกกำลังกายเบาๆ ก่อน แล้วเพิ่มปริมาณขึ้นต่อไปตามลำดับ

หรือใครที่อยากจะไปใช้บริการสถานบริการออกกำลังกายนั้น ดร.นพ.พรเทพ ศิริวนารังสรรค์ อธิบดีกรมอนามัย ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า ผู้ที่เลือกออกกำลังกายในสถานประกอบกิจการเพื่อสุขภาพ หรือฟิตเนส ซึ่งเป็นสถานประกอบกิจการที่มีเครื่องมือ สถานที่ สิ่งอำนวยความสะดวก ต้องผ่านเกณฑ์มาตรฐานสถานประกอบกิจการด้านการออกกำลังกายเพื่อสุขภาพดังนี้

1) มาตรฐานด้านอาคารสถานที่และสิ่งแวดล้อม เช่น อาคารและคุณลักษณะภายในมีความมั่นคง แข็งแรง เป็นไปตามกฎหมายว่าด้วยการควบคุมอาคาร

2) มาตรฐานด้านอุปกรณ์ออกกำลังกาย เช่น มีระบบและรายงานการตรวจเช็กอุปกรณ์ออกกำลังกายให้มีความแข็งแรง ทนทาน สะอาด และพร้อมใช้งานทุกวัน

3) มาตรฐานการให้บริการ เช่น จัดทำป้ายคำแนะนำ/คำเตือน ในการออกกำลังกาย โดยติดไว้ให้เห็นอย่างชัดเจน

4) มาตรฐานด้านบุคลากรผู้ให้บริการ เช่น บุคลากรผู้ให้บริการออกกำลังกาย ต้องมีคุณสมบัติจบการศึกษาขั้นต่ำปริญญาตรีทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ วิทยาศาสตร์การกีฬา หรือพลศึกษา และผ่านการอบรมหลักสูตรผู้ฝึกสอนการออกกำลังกาย (Instructor Exercise) ที่จัดโดยกรมอนามัย หรือหลักสูตรที่ได้รับความเห็นชอบร่วมกันระหว่างกรมอนามัยและสถาบันการศึกษา

5) มาตรฐานด้านความปลอดภัยและมาตรการกรณีเกิดเหตุฉุกเฉิน เช่น มีอุปกรณ์ช่วยชีวิต มีแผนเตรียมความพร้อมสำหรับเหตุการณ์ฉุกเฉิน และการซ้อมแผน ได้แก่ แผนการช่วยชีวิตและแผนระงับอัคคีภัยอย่างน้อย 1 ครั้งต่อปี และมีระบบการส่งต่อผู้ป่วยที่เป็นลายลักษณ์อักษร ได้แก่  หมายเลขโทรศัพท์สถานพยาบาลใกล้เคียงติดไว้ในที่มองเห็นชัดเจน

นอกจากนี้ ผู้ที่มีโรคประจำตัวควรแจ้งให้ผู้ดูแลหรือผู้ฝึกสอนทราบ เพื่อป้องกันอันตรายระหว่างการออกกำลังกาย และเจ้าหน้าที่ประจำสถานประกอบกิจการเพื่อสุขภาพควรซักถามประวัติความเจ็บป่วยของผู้มาใช้บริการเพื่อป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นระหว่างออกกำลังกาย

1 อาทิตย์ออกแล้วต้องมี "วันพัก"

การออกกำลังกายอย่างน้อย 3-4 วัน หลักการมีอยู่ว่า การออกกำลังกายแล้วพักให้ร่างกายได้ฟื้นตัวบ้าง สำหรับคนที่ออกกำลังกายใหม่ คนที่ออกกำลังกายสม่ำเสมอหรือนักกีฬาเอง จะพักอาทิตย์ละ 1 ครั้ง เพื่อให้ร่างกายได้มีโอกาสได้ฟื้นตัว การพักเพื่อให้กล้ามเนื้อได้คลายตัว ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ เพราะการออกกำลังกายทำให้กล้ามเนื้อเราบอบช้ำไปบ้าง พอร่างกายได้ฟื้นตัว หัวใจค่อยๆ ฟิตขึ้น แต่อย่างไรก็ตาม ถ้ามีประวัติโรคหัวใจในครอบครัว คุณพ่อคุณแม่เป็นโรคหัวใจ หรือตัวเองเคยเจ็บหน้าอก หรือมีประวัติความดันโลหิตสูง เราต้องปรึกษาแพทย์ก่อนออกกำลังกาย

ย้ำชัดตรงนี้ นายแพทย์นพพร กล่าวว่า "มนุษย์ถูกออกแบบมาให้ออกกำลังกาย" ได้เวลาแล้วทุกท่าน เริ่มต้นง่ายๆ ออกกำลังกายกัน สะสมสถิติเดินให้ถึง 10,000 ก้าวกันก่อนเลย หรือใครออกกำลังกายอยู่แล้ว ขอให้มุ่งมั่นทำต่อไป สิ่งดีย้อนกลับมาหาทุกท่านแน่นอน.

ข้อมูลจาก : ไทยรัฐออนไลน์