ชั้น 4 อาคารสุขภาพแห่งชาติ เลขที่ 88/39 ถ.ติวานนท์ 14 ต.ตลาดขวัญ อ.เมือง จ.นนทบุรี 11000
ขนาดตัวอักษร
-
+
ความตัดกันของสี
C
C
C
icon-lang-thภาษาไทย
ค้นหา
เมนู
จำนวนผู้อ่าน : 19 คน
การพัฒนาและทดสอบความตรงของแบบวัดฉบับย่อสำหรับการสำรวจความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผลของคนไทย
นักวิจัย :
ตวงรัตน์ โพธะ , สมหญิง พุ่มทอง , เพ็ญกาญจน์ กาญจนรัตน์ , กุสาวดี เมลืองนนท์ ,
ปีพิมพ์ :
2568
สนับสนุนโดย :
สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข
วันที่เผยแพร่ :
7 พฤษภาคม 2568

ที่มา ความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผล เป็นเป้าหมายด้านสุขภาพที่สำคัญของประเทศไทย จำเป็นต้องมีการวิเคราะห์ลักษณะของกลุ่มเป้าหมายเพื่อให้การดำเนินงานการออกแบบมาตรการหรือกิจกรรมเป็นไปอย่างจำเพาะเจาะจง และเกิดประสิทธิผลต่อกลุ่มเป้าหมาย การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาเครื่องมือเพื่อวัดความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผลสำหรับกลุ่มผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงให้สามารถใช้เป็นเครื่องมือคัดกรองความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผลของผู้ป่วยที่มารับบริการในสถานพยาบาล และทราบสถานการณ์ความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผลของกลุ่มผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง และวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผล บุคลากรทางการแพทย์และหน่วยงานบริการจึงสามารถนำไปใช้ประโยชน์เพื่อสร้างเสริมความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผลแก่ผู้ป่วยได้ ระเบียบวิธีวิจัย การศึกษานี้แบ่งการดำเนินงานเป็น 2 ระยะ ระยะที่ 1 คือ การพัฒนาและการทดสอบความตรงของแบบประเมินความรอบรู้ฯ ฉบับย่อ (MF-RDUL) โดยใช้รูปแบบงานวิจัยแบบผสมวิธี ประกอบด้วยการวิจัยทั้งเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ วิเคราะห์ปัจจัยและหาความสัมพันธ์ระหว่างข้อคำถาม จัดทำ Cognitive interview เพิ่มเติม ร่วมกับการประชุมผู้ทรงคุณวุฒิ (Expert meeting) จากนั้นจึงทดสอบความตรงและความน่าเชื่อถือของเครื่องมือ MF-RDUL ในภาคสนาม 5 จังหวัด และมีการรับฟังข้อเสนอแนะของผู้ใช้เครื่องมือ (users) ที่จะเป็นผู้ใช้งานจริง ก่อนนำไปใช้ในการสำรวจระดับประเทศในระยะที่ 2 คือ การสำรวจบรรทัดฐานของระดับความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในกลุ่มโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ใน 13 จังหวัด จาก 13 เขตสุขภาพทั่วประเทศไทย เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผล ตัวแปรต้น คืออายุ ระดับการศึกษา โรคเรื้อรัง และเขตที่อยู่ และตัวแปรตาม คือ ความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผล ผลการศึกษา ผลการศึกษาในระยะที่ 1 แบบประเมิน MF-RDUL14 ที่พัฒนาขึ้น มีความเชื่อมั่น ความตรง ความไว และความจำเพาะอยู่ในระดับที่น่าพอใจ ข้อคำถามของ MF-RDUL14 ดัดแปลงมาจาก LF-RDUL (แบบประเมินความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผล) ใช้การวิเคราะห์องค์ประกอบหลักแบบกลุ่มเพื่อยืนยันความตรงเชิงโครงสร้าง ค่าความเชื่อมั่น Cronbach's alpha ทั้งฉบับ มีค่า 0.671 ส่วนค่า AUC (Area under the curve) มีค่า 0.793 และค่า cut-off ระหว่างผู้ที่มีความรอบรู้ฯ และขาดความรอบรู้ฯ คือ 9.5 (คะแนนเต็ม 14) สำหรับผลการศึกษาในระยะที่ 2 พบความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผลไม่เพียงพอใน 2 มิติ คือ มิติความเข้าใจ เกี่ยวกับความสำคัญและประโยชน์ของการรับประทานยาอย่างต่อเนื่อง และมิติค้นหาข้อมูลเกี่ยวกับสมุนไพรหรืออาหารเสริมและข้อควรระวังและผลข้างเคียงของยาที่ใช้ สรุป เครื่องมือวัดความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผล MF-RDUL14 นี้ สามารถใช้เป็นเครื่องมือในการคัดกรองผู้ป่วยโรคเบาหวานหรือโรคความตันโลหิตสูงที่มีความรอบรู้ไม่เพียงพอ โดยแนะนำให้ใช้เครื่องมือทั้งฉบับ คือ 14 ข้อคำถาม เพื่อให้สามารถวัดความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผลได้ครบทุกมิติ


ลิงก์ต้นฉบับ : https://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/6262

เว็บไซต์นี้ใช้คุกกี้ เราใช้คุกกี้เพื่อให้ท่านได้รับประสบการณ์การใช้งานที่ดีที่สุดบนเว็บไซต์ของเรา โปรดศึกษาเพิ่มเติมที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว
ตั้งค่าความเป็นส่วนตัว

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น

จัดการความเป็นส่วนตัว
คุกกี้ที่มีความจำเป็น
(Strictly Necessary Cookies) เปิดใช้งานตลอด

คุกกี้ประเภทนี้มีความจำเป็นต่อการให้บริการเว็บไซต์ของ สวรส เพื่อให้ท่านสามารถเข้าใช้งานในส่วนต่าง ๆ ของเว็บไซต์ได้ รวมถึงช่วยจดจำข้อมูลที่ท่านเคยให้ไว้ผ่านเว็บไซต์ การปิดการใช้งานคุกกี้ประเภทนี้จะส่งผลให้ท่านไม่สามารถใช้บริการในสาระสำคัญของ สวรส. ซึ่งจำเป็นต้องเรียกใช้คุกกี้ได้