คณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ที่เป็นผู้แทนภาคประชาชน คือบุคคลธรรมดาทั่วไป ที่โดยพื้นฐานการศึกษาจะไม่ใช่ผู้เชี่ยวชาญโดยเฉพาะทางด้านการแพทย์และการวิจัย เป็นผู้ที่สามารถสะท้อนมุมมองของคนทั่วไปในสังคม แต่ปัญหาหนึ่งในการดำเนินงานของกรรมการจริยธรรมการวิจัย คือ ผู้แทนภาคประชาชนส่วนใหญ่เข้าร่วมประชุมโดยไม่สามารถทำหน้าที่ได้อย่างสมบูรณ์ ขาดความมั่นใจในการร่วมอภิปรายในการประชุมพิจารณาโครงการวิจัยที่เสนอเข้ามาเพื่อพิจารณาในคณะกรรมการจริยธรรม อาจส่งผลให้การปกป้องอาสาสมัครในโครงการวิจัยไม่ครบถ้วนสมบูรณ์และไม่เป็นไปตามหลักจริยธรรม โครงการพัฒนาศักยภาพสำหรับบุคคลทั่วไปในระยะที่ 2 ได้รับการออกแบบมาเพื่อสร้างความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับหน้าที่หลักของกรรมการที่เป็นผู้แทนประชาชน ด้วยการฝึกอบรมและเอกสารประกอบการฝึกอบรมที่ตรงเป้าหมาย โครงการนี้มุ่งหวังที่จะเสริมสร้างบทบาทของกรรมการผู้แทนประชาชนในคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัย ซึ่งท้ายที่สุดจะนำไปสู่การคุ้มครองผู้เข้าร่วมวิจัยให้แข็งแกร่งยิ่งขึ้น และส่งเสริมสภาพแวดล้อมการวิจัยที่มีจริยธรรมมากขึ้น ความสำเร็จของการดำเนินการในระยะนี้จะช่วยให้กรรมการที่เป็นผู้แทนประชาชนมีความเข้าใจที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้นเกี่ยวกับการพิจารณาทางจริยธรรมในการวิจัย เพิ่มศักยภาพในการมีส่วนร่วมอย่างมีความหมายในการพิจารณาจริยธรรมการวิจัย และทำให้แน่ใจว่ากรรมการที่เป็นผู้เชี่ยวชาญรับฟังเสียงของกรรมการที่เป็นผู้แทนประชาชนมากขึ้น และพิจารณามุมมองเหล่านั้นในระหว่างกระบวนการทบทวนทางจริยธรรม การดำเนินโครงการนี้มีผู้เข้าร่วมโครงการ 54 คน เป็นกรรมการจากคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ทั่วประเทศ โดยไม่เข้าร่วมติดตามผลเนื่องจากติดภารกิจ 1 คน และถอนตัวในระหว่างกิจกรรมประชุมติดตามและประเมินผลในรูปแบบออนไลน์ 1 คน เนื่องจากย้ายหน่วยงาน ไม่สามารถเข้าร่วมต่อได้ กิจกรรมการดำเนินโครงการประกอบด้วย (1) ทบทวนบทบาทความรับผิดชอบของกรรมการจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ที่เป็นผู้แทนภาคประชาชน และจัดทำคู่มือสำหรับเป็นแนวทางในการปฏิบัติหน้าที่ (2) จัดทำ platform สำหรับการเรียนการสอนออนไลน์ (e-Learning) (3) อบรมเสริมทักษะและองค์ความรู้ (refresher course) onsite สำหรับผู้เข้าอบรมในระยะที่ 1 (4) อบรมและฝึกปฏิบัติจริงตามกรณีศึกษา onsite ระยะเวลา 3 วัน มีการติดตามด้วยการประชุมกลุ่มทางออนไลน์ จำนวน 5 ครั้ง โดยประเมินผลในรูปแบบออนไลน์ทดสอบ (Quiz) ภายหลังการประชุมติดตามในสัปดาห์ที่ 2-6 รวมถึงการให้คำแนะนำภายหลังการอบรมโดยผ่านไลน์กลุ่ม หรือการติดต่อทางโทรศัพท์ โดยมีอาจารย์ประจำกลุ่มให้คำแนะนำ การบรรยาย ให้แสดงความคิดเห็น และมอบหมายแต่ละกลุ่มให้นำเสนอกรณีศึกษาในแต่ละครั้ง และการทดสอบการเขียนเอกสารคำชี้แจงอาสาสมัครจากตัวอย่างโครงการวิจัยที่กำหนดให้ และให้คำแนะนำหลังจากการฝึกอบรมผ่านไลน์กลุ่มหรือการติดต่อทางโทรศัพท์, และ (5) การประเมินผลโดยแบบทดสอบในการประชุมออนไลน์ สรุปผลความพึงพอใจและประเมินผลการดำเนินงานของโครงการพัฒนาศักยภาพฯ โดยการมีส่วนร่วมในกิจกรรมที่ครอบคลุมเหล่านี้ โครงการนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อเสริมสร้างศักยภาพและความมั่นใจของกรรมการที่ทำหน้าที่เป็นผู้แทนประชาชน ซึ่งท้ายที่สุดแล้วจะช่วยให้มีความพร้อมที่จะมีส่วนร่วมสนับสนุนการตรวจสอบจริยธรรมได้อย่างมีประสิทธิภาพ และปกป้องสิทธิและความเป็นอยู่ที่ดีของผู้เข้าร่วมการวิจัยมากขึ้น ผลการดำเนินโครงการพบว่า ผู้รับการทดสอบ 48 คน มีค่ามัธยฐานคะแนนเกิน ร้อยละ 75 คือ 25 คะแนน และ 35 คน มีคะแนนอยู่ในระดับดี คือ ร้อยละ 80 ขึ้นไป (28 คะแนนขึ้นไป) ประมาณร้อยละ 95 ของผู้แทนภาคประชาชนทั้งหมดมีความพึงพอใจในโครงการ และจะมีการแนะนำให้กรรมการจากสถาบันอื่นเข้าร่วมหากมีการอบรมครั้งต่อไป อีกทั้งสะท้อนว่าการเข้าร่วมโครงการครั้งนี้ทำให้มีความเข้าใจบทบาทและความรับผิดชอบของตนเองดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด และมีความมั่นใจเพิ่มขึ้นในการเข้าร่วมอภิปรายประเด็นจริยธรรม นอกจากนี้ คู่มือ “กุญแจสำเร็จสู่การเป็นกรรมการที่เป็นผู้แทนประชาชน” (Key Highlights for Layperson” ได้รับการชื่นชมว่าเป็นแหล่งข้อมูลที่มีคุณค่าสำหรับการปฏิบัติหน้าที่ ในขณะที่การอภิปรายที่เน้นที่กรณีศึกษาเป็นกิจกรรมที่ดีที่ช่วยให้เกิดความเข้าใจและเห็นภาพได้ชัดเจนขึ้น ซึ่งถือว่าเป็นกลยุทธ์การเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ผู้เข้าอบรมเน้นย้ำถึงความสำคัญของการรักษาเครือข่ายที่สร้างขึ้นระหว่างการฝึกอบรมซี่งจะทำให้สามารถแบ่งปันความรู้และสอบถามระหว่างผู้เข้าร่วมอบรมและวิทยากร แม้ว่าการฝึกอบรมจะประสบความสำเร็จ แต่ผู้เข้าร่วมแสดงความปรารถนาที่จะย่นระยะเวลาของโครงการและเพิ่มการประชุมในสถานที่จริงเพื่อเพิ่มการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและประสบการณ์ร่วมกัน อย่างไรก็ตาม การประเมินผลและการฝึกอบรมติดตามผลแบบออนไลน์รายเดือนไม่ควรจัดขึ้นในช่วงสุดสัปดาห์ นอกจากนี้ ควรจัดหลักสูตรทบทวนความรู้สำหรับบุคคลทั่วไปเป็นประจำทุกปี ผลการดำเนินโครงการนี้สะท้อนให้เห็นถึงความจำเป็นในการส่งเสริมศักยภาพให้แก่คณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ที่เป็นผู้แทนภาคประชาชน ดังนั้น ผู้บริหารสถาบัน หรือผู้มีส่วนเกี่ยวข้องควรให้การสนับสนุนให้กรรมการผู้แทนภาคประชาชนได้มีโอกาสเข้าร่วมโครงการอบรม หรือการประชุมเชิงปฏิบัติการ อันจะช่วยส่งเสริมให้กรรมการที่เป็นผู้แทนภาคประชาชนสามารถทำหน้าที่ของตนได้อย่างมีประสิทธิภาพ และส่งผลให้มีการคุ้มครองและปกป้องสิทธิผู้เข้าร่วมการวิจัยที่ดีขึ้น